Opheffen van Ieenrestrictie levert naar verwachting hoger pensioen op

Pensioen kan in de solidaire premieregeling hoger uitpakken dan in de flexibele premieregeling. Dit komt doordat jonge deelnemers daarin meer beleggingsrisico mogen nemen. Uit berekeningen van consultant Ortec Finance blijkt dat het pensioen hierdoor wel 7% hoger kan uitkomen.

In het nieuwe pensioenstelsel bouwt iedereen een persoonlijke pot aan pensioenkapitaal op. In de flexibele premieregeling mag deze pot voor maximaal 100% worden belegd in een op rendement gerichte beleggingsmix. Bij de solidaire premieregeling mogen deelnemers een aantal jaren zelfs meer dan 100% inzetten. Deze maatregel noemen we het opheffen van de leenrestrictie en past bij een optimaal beleggingsbeleid.

PNO Media belegt onder andere in aandelen en obligaties. Maar ook in vastgoed, infrastructuur en private equity. Dat noemen we alternatieve beleggingen. We spreiden onze beleggingen voor een goede balans tussen rendement en risico. Wil je meer weten over hoe wij beleggen? Ga naar Zo beleggen wij

Jongeren kunnen meer risico nemen dan ouderen

Wie nog maar kort werkt, heeft nog weinig pensioenpremie ingelegd, maar heeft wel uitzicht op nog vele jaren aan toekomstige premie-inleg. Jongeren beschikken dus vaak over weinig financieel kapitaal, maar over veel ‘menselijk kapitaal’, hun zogeheten verdiencapaciteit. Ze kunnen met hun relatief kleine financiële kapitaal meer risico (op korte termijn) nemen omdat ze langer kunnen beleggen en nog veel premie zullen inleggen. Voor deelnemers die aan het einde van hun carrière zitten, geldt het omgekeerde. Ouderen hebben al veel pensioen opgebouwd en dus veel financieel kapitaal om mee te beleggen, maar weinig verdiencapaciteit. Het veilig stellen van hun kapitaal wordt steeds belangrijker. Daarom beginnen lifecycles in een premieregeling altijd met beleggingen die (bijna) helemaal uit aandelen bestaan, en eindigt de lifecycle op pensioendatum met een groot deel in veiliger staatsobligaties.

Hoe groter het kapitaal, hoe groter de opbrengst

In theorie zou een jonge deelnemer bij een optimaal beleggingsbeleid in de eerste fase van de pensioenopbouw geld moeten lenen om daarmee extra in aandelen te beleggen. In het huidige stelsel kan dat niet. Dit staat bekend als de leenrestrictie. Maar bij de solidaire premieregeling heeft de overheid een manier bedacht waarop pensioenfondsen dit optimale beleggingsbeleid wel kunnen bereiken. De nieuwe pensioenwet maakt het mogelijk om het deel van het pensioenkapitaal dat oudere deelnemers op dat moment niet nodig hebben, uit te lenen aan jongere deelnemers. Zo kunnen jongeren voor meer dan 100% in aandelen beleggen. Op die manier zijn hun beleggingsopbrengsten - naar verwachting - op lange termijn groter dan wanneer zij tot een maximum van 100% in aandelen beleggen. Is hun pensioenkapitaal voldoende gegroeid, dan stopt de leenconstructie. Volgens Ortec Finance kan dit een 25-jarige die zijn hele werkzame leven premie inlegt, aan het einde van de rit een 7% hoger pensioenkapitaal opleveren.

Maar het resultaat kan ook tegenvallen

Aan de constructie kleven ook risico's. Bijvoorbeeld als de beurzen het de eerste 5 jaar in de fase van pensioenopbouw slecht doen. Jonge deelnemers incasseren dan 150% van het koersverlies. Hun kapitaal zal dan lager zijn dan dat van een deelnemer die 100% in aandelen belegt. In het meest extreme geval zou het zelfs kunnen gebeuren dat een deelnemer zijn kapitaal negatief ziet worden. Dat laatste verbiedt de nieuwe pensioenwet. Een juiste maatvoering is dus essentieel. Ook de spreiding van de beleggingsmix is van belang. In de praktijk beleggen pensioenfondsen niet alleen in aandelen om een rendement te behalen, maar bijvoorbeeld ook in vastgoed en hoogrentende obligaties. Zo’n gespreide rendementsportefeuille is veiliger en lijdt - ook in extreme situaties - tot minder verlies dan een portefeuille met alleen aandelen.

Het hangt af van wat jongere deelnemers willen

Om erachter te komen wat deelnemers willen, helpt een risicobereidheidsonderzoek. Als blijkt dat jongeren het risico op kortetermijntegenvallers accepteren in ruil voor een beter pensioen, is dat een aanwijzing dat er draagvlak is voor een optimaal beleggingsbeleid. De opheffing van de leenrestrictie komt dan in beeld.

Kiezen voor de solidaire of flexibele premieregeling

Voor sociale partners is de hoogte van het verwachte pensioen, en het bijbehorende risico, belangrijk in de keuze tussen de solidaire premieregeling of de flexibele premieregeling. De opheffing van de leenrestrictie maakt een hoger verwacht pensioen mogelijk, zonder dat de kans op een tegenvallend pensioen op de pensioendatum toeneemt. De keerzijde daarvan zijn grotere schommelingen in de waarde van het kapitaalpotje, vooral in de eerste fase van de pensioenopbouw. Overigens maken sociale partners de keuze tussen de pensioenregelingen niet alleen op basis hiervan. Ook de toegevoegde waarde van de solidariteitsreserve speelt bijvoorbeeld een rol. Daarnaast kunnen ideeën over individuele keuzevrijheid in het beleggingsbeleid doorslaggevend zijn. En de keuze voor meer of minder stabiliteit van de pensioenuitkering.

Het bestuur van PNO Media onderzoekt alle kenmerken van beide pensioenregelingen die van belang zijn voor deze keuze. Daarom analyseert PNO Media ook zelf welke voordelen de opheffing van de leenrestrictie oplevert.